BURSA’DA DİRENİŞE
‘NASİHAT’ FRENİ!.
Ulusal Kurtuluş Savaşı..
Bu mücadelede Bursa da çok önemliydi.
Gerek stratejik konumu, gerekse Saray’a yakınlığıyla o yıllarda “Padişahım çok yaşa” diyenler Bursa’da çoktu ve halkı çok etkiliyordu. İzmir işgalinden bir gün sonra Mustafa Kemal Paşa Anadolu’ya geçip, 19 Mayıs’ta da “Ulusal Mücadele”yi başlatırken Batı yapılanması için Bekir Sami Bey’i Bursa’ya gönderdi. Bekir Sami Bey, bitkin, yılgın, korkmuş halkı canlandırmaya, morallerini yükseltmeye çalıştı, milli mücadele taraftarlarıyla irtibat kurdu.
Ocak 1920’de Padişah, Bekir Sami Bey’e haber göndererek, milli mücadeleye karşı olması halinde istediği her şeyi vereceğini, 20 bin Sterlin vererek paşalık rütbesiyle Anadolu kuvvetlerinin başına getireceğini bildirdi. Bekir Sami Bey ise kabul etmedi.
Bu arada Yunanlıların İzmir’den sonra Bursa iştahı da iyice kabarmıştı.
Aynı İzmir işgalinde olduğu gibi Bursa halkının direnişini de, Osmanlı Hükümeti durdurur. İşgal öncesinde Osmanlı Hükümeti’nin iki ‘Nasihat Heyeti’ Bursa’ya gelir. Heyet, toplanan kalabalığa “Padişah selamını” iletir. Halka, “sükunet, kanunlara ve hükümete itaat” çağrısı(!) yapılır, “itaat genelgesi” yayınlanır. Sadrazam Damat Ferit Paşa da, “Nemrut” namlı Mustafa Paşa’yı, Müdafa-i Hukuk ve Kuvayı Milliye’ye karşı mücadele etmesi için Bursa’ya atar.
… Tarih; 8 Temmuz 1920 idi.
O gün Bursa’da sessiz bir bekleyiş vardı.
Sessizliği Yunan süvari askerlerinin at sesleri bozdu. Yunanlılar Çekirge ve Çarşamba semtlerinden Heykel’deki tarihi binaya ulaştı. Nasihat Heyeti’nin korkuttuğu halk sinmiş, Bursa’daki askeri birlikler ise karargaha çekilmişti.
Kentte in cin top oynuyordu. Bursa Rum metropoliti Polikarpos, kentin ileri gelenlerini topladı. Bursa’nın işgali başladı. Onlara göre; tam 594 yıllık hasret bitmişti.
İşgal Ankara’da duyuldu. Meclis kürsüsüne, Bursa’nın işgali nedeniyle “Puşidei Siyah” olarak bilinen siyah örtü serildi. Milletvekilleri hıçkırıklara boğuldu, Yunan subaylarının, 7 asır önce Osmanlı Sultanı Orhan Bey’le evlenen Rum kızı Horofira’nın (Nilüfer Sultan) kabrine giderek, “Sen Türk’e vardın” diyerek tekmeledikleri mezarını tahrip ettikleri anlatıldı.
Bu arada Venizelos'un komutan oğlu Sofokles, Osman Gazi türbesine ayağını dayayarak fotoğraf çektirmiş, "Kalk koca Türk.. Senden ırkımın intikamını almaya geldim. Bak kurduğun devlet parça parça oldu. Kalk, seni bir kere daha öldüreyim de ırkımın intikamını alayım" demişti. Bursa, tam bir baskı, kaos, Yunanlılar ve onlardan yüz bulan Rum, Ermeni çetelerinin mezalimi, katliamı, büyük yağma ve talanı altında yaşadı..
… Yaşananlar kitaplara sığmaz..
Sonuçta; ulusal mücadelenin mihenk taşlarından, Osmanlı'nın ilk başkenti Bursa "Osmanlı eliyle" teslim edilmişti. Bursa, Mondros Mütarekesi’nden sonra denizden Mudanya’sı, Gemlik’i ile, karadan başkente ve Anadolu’ya “açılan kapı” konumuyla çok önemliydi.
İşgal tam 2 yıl, 2 ay 2 gün sürdü.
Başkomutanlık Meydan Savaşı’nın kazanılmasından sonra bozguna uğrayan Yunanlılar, Bursa’dan da yakma, yıkma, yağma ve katliamlarla çekilir. Şiddetli çatışmalardan sonra 11 Eylül’de 48. Süvari Alayı, 3. Bölük Komutanı Albay Şükrü Bey, Bursa Belediye binasına Türk bayrağını diker. Kentte denetim Milli Kuvvetler’e geçer.
Ulu önder Mustafa Kemal Paşa, işgal kuvvetlerince "parça parça edilmiş" Anadolu'da Bursa’ya da 11 Eylül 1922'de bağımsızlık, özgürlük bayrağını dikti. Bursa'ya çok önem veren Mustafa Kemal Atatürk, 18 kez geldiği Bursa'dan ve Bursalılardan övgüyle söz etti.
11 Eylül Bursa’nın Kurtuluşu Günü kutlu olsun..
Sen çok yaşa koca Türk; Atatürk.
İyi ki varsın..
